قرارداد هوشمند چیست و چه کاربردهایی دارد؟

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند به زبان ساده، قراردادهایی هستند که از طریق کدهای کامپیوتری روی شبکه بلاکچین ایجاد و بدون واسطه و به صورت خودکار اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با قراردادهای سنتی که در اداره امور زندگی به کار می‌بریم، ندارد.

به طور مثال شما در ازای پرداخت حق اشتراک از خدمات یک سالن ورزشی استفاده می‌کنید. اینجا موضوع مورد معامله خدمات سالن ورزشی است. طرف اول خریدار و طرف دوم فروشنده است. شرط اجرای قرارداد هم واریز پول در ازای ارائه خدمات است. همین معامله می تواند از طریق قرارداد هوشمند در یک محیط بلاکچین اجرا شود.

نحوه عملکرد قراردادهای هوشمند

حالا که میدانید قرارداد هوشمند چیست باید بگوییم این قراردادها بر اساس شروط به صورت IF-Then نوشته میشوند. به این معنی که اگر مورد X اتفاق افتاد، آنگاه مورد Y اجرا شود. مثلا اگر فردی مقدار X دلار به حساب فرد Y منتقل کرد، تراکنش Z اجرا شود. پس ما با محیطی سر و کار داریم که غیرمتمرکز است و شروط قرارداد به جای اینکه شفاهی باشد یا روی کاغذ نوشته شود، در محیط بلاکچین برنامه‌نویسی میشود. این شروط می تواند ساده یا خیلی پیچیده باشد. طراحی قرارداد هوشمند اصلا کار ساده‌ای نیست. از آنجا که قرارداد هوشمند پس از اجرا قابلیت تغییر و ویرایش ندارد، توصیه می‌کنیم که برای آن حتما از یک تیم برنامه نویسی که سابقه اجرای موفق آن را دارند کمک بگیرید. تیم دیجی آلفا گزینه بسیار خوبی برای توسعه و اجرای حرفه‌ای هر نوع قرارداد هوشمند است.

کاربردهای طراحی قرارداد هوشمند

بعد از معرفی قرارداد هوشمند وقت آن رسیده با کاربردهای آن آشنا شویم. قابل ذکر است در حال حاضر بیشترین کاربرد قرارداد هوشمند انجام تراکنشها است. یعنی ایجاد پولهای رمزنگاری شده‌ای که به پشتوانه پولهای رایج فیات به وجود آمده‌اند (مثل تتر) تا فرآیند تراکنش را در محیط بلاکچین امکان‌پذیر کنند. مورد بعدی توکنایز کردن دارایی‌های فیزیکی است. یعنی شما می‌توانید از طریق قرارداد هوشمند، دارایی‌هایی مثل زمین، ملک، طلا و … را تبدیل به توکن‌های دیجیتالی کنید که قابل خرید، فروش و سرمایه‌گذاری هستند. مورد دیگر تأمین نقدینگی از طریق توکن‌هاست. همچنین از قراردادهای هوشمند برای لانچ توکنهایی با هدف ایجاد هویت دیجیتال استفاده میشود. این قرارداد ها در زمینه انواع کسب و کار و تجارت مثل بیمه، سلامت، بازرگانی و زنجیره تأمین هم به کار می‌رود.

اسمارت کانترکت روی چه شبکه‌هایی است؟

معروف‌ترین محیط برای ایجاد قرارداد هوشمند، اتریوم است که به نحوی استانداردهای قرارداد هوشمند را وارد فضای بلاکچین کرده است. استانداردهایی مثل ERC20 در فضای بلاکچین محبوبیت بالایی دارد اما هزینه این شبکه هم بسیار بالاست. استاندارد بعدی BP20 است که با هدف کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت اتریوم ایجاد شد. استاندارد بعدی که میتوان نام برد TRC20 است که اخیراً از محبوبیت زیادی برای اجرای قراردادهای هوشمند ساده‌تر برخوردار شده است. این استاندارد امکانات و سرعت خوبی دارد اما معمولا قراردادهای هوشمند سنگین روی آن اجرا نمیشود. از شبکه‌های جدید هم می‌توان به سولانا و پولکادات اشاره کرد که در حال پیشرفت هستند و بسیاری از D_APP ها روی این شبکه‌ها اجرا می‌شوند و مقیاس پذیری بالایی هم دارند.

مزایای قرارداد هوشمند

ورود قراردادهای هوشمند به دنیای دیجیتال، امکانات زیادی را برای تسهیل معاملات کوچک و بزرگ در دنیای امروز فراهم کرده است. از مهمترین ویژگی‌های مثبت آن می‌توان به افزایش دقت، سرعت بالا، بازدهی زیاد، جلب اعتماد، شفافیت، در دسترس عموم بودن، صرفه جویی در هزینه‌های تدوین قرارداد و کاهش مسائل حقوقی اشاره کرد. بزرگترین ویژگی قراردادهای هوشمند حذف واسطه‌ها است. یعنی برداشت انسانی از شروط قراردادها و مسائل حقوقی بسیار کم میشود. یعنی زمانی که افراد قراردادی را می بندند، شروط قرارداد را بسیار شفاف و کمی بیان می‌کنند و این باعث میشود که بسیاری از مشکلات قرارداد هوشمند سنتی برطرف شود.

معایب  قرارداد هوشمند

یکی از مهمترین نقاط شکست قرارداد هوشمند امکان خطای انسانی در زمان کدنویسی قراردادهای هوشمند است. قرارداد هوشمند، پس از اجرا دیگر قابلیت اصلاح و تغییر ندارند. بنابراین زمان طراحی قرارداد، توافق طرفین باید کاملا واضح، شفاف و دقیق بیان و کدنویسی شود. اگر قصد توسعه قرارداد هوشمند دارید، توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان این کار را ساده نگیرید. از برنامه‌نویسانی که از قراردادهای هوشمند آماده استفاده می‌کنند کمک نگیرید. شرح موضوع قرارداد، بیان مساله، تعیین شروط و برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند نیازمند همکاری با یک تیم حرفه‌ای و باتجربه است که سابقه کار حرفه‌ای روی بلاکچین و قراردادهای هوشمند با کاربردهای مختلف را داشته باشند. تیم دیجی آلفا سالهاست که با برنامه نویسان حرفه‌ای خود در زمینه طراحی بلاکچین اختصاصی کار کرده است و نمونه کارهای موفقی در زمینه تراکنشهای دیجیتال، توکنایز دارایی‌ دیجیتال و اپلیکیشن بر بستر بلاکچین را دارد و با قراردادهای هوشمند کاملا آشناست و مشاوره مورد اعتماد شما در این زمینه خواهد بود.

پروتکل اوراکل

محیط بلاکچین یک فضای بسته بین افراد، ماینرها و دارندگان توکن است و ماهیتاً با محیط بیرون ارتباط ندارد. اما قراردادهای پیشرفته به گونه ای تدوین میشوند که نیاز به ارتباط با محیط بیرون دارند. به عنوان مثال یک بازی شرط‌بندی را در نظر بگیرید؛ برای تدوین قرارداد هوشمند یکی از شروط این است که اگر نتیجه مسابقه X بود، مقدار Y به حساب فرد برنده واریز شود. بدیهی است برای فهمیدن اینکه چه کسی برنده است به ارتباط با دنیای بیرون نیاز است. اوراکل بستری است که محیط بیرونی را به محیط بلاکچین برای تسهیل توسعه قرارداد هوشمند، متصل میکند. پس اوراکلها، سیستمهای سودمندی هستند که امکان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند سطح بالاتر و واقعی تر را به ما می‌دهد. بزرگترین کاربردهای آن این است که امکان انتقال دیتای خارج از محیط بلاکچین را برای اجرای شروط قرارداد هوشمند به این محیط منتقل میکند.

مراحل تدوین قرارداد هوشمند

مراحل قرارداد هوشمند بر اساس کاربرد و نوع آن متفاوت است. اما به طور کلی در مرحله اول، جلسه و نشستی با صاحب کسب و کار برگزار میشود تا نیاز آنها و هدف اصلی از توسعه قرارداد هوشمند به تیم برنامه نویسی منتقل شود. به طور مثال برای تعریف فرآیند یک کار مرتبط با صادرات کالا از طریق قرارداد هوشمند باید تمام مراحل ارسال، تحویل، تسویه و … با زمانبندی و تاییدیه های لازم بررسی و تفهیم شود. همچنین میزان بلاک شدن نقدینگی و مراحل آزادسازی آن نیز باید کاملا شفاف معین شود. در مرحله دوم شروط قراردادها مشخص میشوند. گاهی قرارداد هوشمند بر اساس یک شرط ساده تدوین میشود و گاهی نیاز به تدوین شروط پیچیده‌ای دارد. در مرحله سوم، شبکه مورد نظر بر اساس هزینه، زمان و هدف از قرارداد هوشمند انتخاب میشود.

در مرحله بعدی قرارداد کدونویسی و در یک محیط تست نت روی شبکه موردنظر بارگزاری میشود. بعد از آن تیم‌های عملیاتی و امنیت، قرارداد هوشمند را در این محیط تست و بررسی کرده و به رفع باگها، ایرادات الگوریتمها و خطاها می‌پردازند. در مرحله آخر اگر همه تراکنشها در محیط تست نت موفقیت آمیز بود، این قرارداد هوشمند وارد میحط عملیاتی و اصلی میشود و به اجرا در می‌آید.

سخن آخر

همانطور که مطالعه کردید، بعد از آشنایی با قراردادهای هوشمند و کاربردهای آن متوجه شدیم این فناوری دنیای جدیدی را در زمینه معاملات و توافقات به وجود آورده‌اند. این فناوری نوین مزایای بی‌شماری مانند افزایش دقت، سرعت، شفافیت و امنیت را به همراه دارد. با وجود مزایای فراوان، استفاده از قراردادهای هوشمند چالش‌هایی هم دارد. پیچیدگی کدنویسی، خطاهای احتمالی و عدم وجود امکان ویرایش پس از اجرا، از جمله این چالش‌ها هستند. انتخاب یک تیم متخصص و باتجربه برای طراحی قراردادهای هوشمند، نقشی اساسی در موفقیت این فرآیند ایفا میکند.

تیم دیجی آلفا با سال‌ها تجربه در زمینه بلاکچین و توسعه قراردادهای هوشمند، آماده ارائه خدمات تخصصی به شما عزیزان است. برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاعات بیشتر در زمینه طراحی صرافی آنلاین ارز دیجیتال و توسعه قراردادهای هوشمند با ما تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید:

• بازاریابی صرافی ارز دیجیتال
• آشنایی با صرافی P2P
• طراحی مدل کسب و کار سایت صرافی آنلاین