صرافی P2P چیست و چه تفاوتی با صرافی‌ spot دارد؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، درک مفاهیم کلیدی مانند صرافی همتا به همتا (P2P) و صرافی با امکان معاملات اسپات (SPOT) برای فعالان و علاقه‌مندان این حوزه، به‌ویژه کسانی که قصد ورود به این بازار یا طراحی سایت صرافی P2P را دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله، بعد از این که به خوبی متوجه شویم صرافی P2P چیست، به بررسی دقیق تفاوت‌های آن با صرافی‌های اسپات می‌پردازیم و مزایا و معایب هر یک را برای شما روشن خواهیم کرد. هدف ما از این نوشتار، ارائه دیدگاهی جامع و کاربردی برای درک بهتر این دو نوع صرافی و کمک به شما در انتخاب بهترین گزینه برای نیازهایتان است.

صرافی P2P چیست؟

صرافی P2P یا همتا به همتا، نوعی پلتفرم آنلاین است که به کاربران امکان می‌دهد مستقیماً و بدون واسطه با یکدیگر به خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال بپردازند. در این مدل، صرافی صرفاً نقش یک تسهیل‌کننده را ایفا کرده و بستری را برای ارتباط خریداران و فروشندگان فراهم می‌آورد تا بر سر قیمت و شرایط معامله به توافق برسند.

عملکرد این صرافی‌ها بسیار شبیه به سایت‌های آگهی‌گذاری است؛ کاربران آگهی‌های خرید یا فروش خود را با جزئیاتی مانند قیمت، مقدار و روش پرداخت ثبت می‌کنند و پس از یافتن طرف مقابل، برای انجام معامله وارد ارتباط مستقیم می‌شوند. مسئولیت نهایی انجام معامله و صحت آن بر عهده خود کاربران است و صرافی صرفاً نقش واسط را ایفا می‌کند.

مکانیزم اسکرو (Escrow) در صرافی P2P چگونه امنیت را تضمین می‌کند؟

مهم‌ترین بخش عملکرد یک صرافی P2P سنتی که امنیت را برای طرفین تضمین می‌کند، مکانیزم اسکرو (Escrow) یا امانت‌داری است. به محض توافق خریدار و فروشنده روی شرایط آگهی، دارایی دیجیتال (مثلاً بیت کوین) توسط صرافی از حساب فروشنده بلاک (قفل) می‌شود.

دارایی قفل‌شده نزد صرافی به امانت باقی می‌ماند تا زمانی که خریدار وجه ریالی (یا فیات) را به حساب فروشنده واریز کرده و فروشنده این واریز را تأیید کند؛ در نهایت، صرافی دارایی دیجیتال را به خریدار منتقل می‌کند. این فرآیند تضمین می‌کند که هیچ‌کدام از طرفین نتوانند پس از شروع معامله، از تعهد خود سرپیچی کنند.

مزایا و معایب صرافی P2P سنتی

تفاوت صرافی P2P با SPOT

اگرچه صرافی‌های P2P سنتی بستری برای آگهی‌گذاری معاملات هستند، صرافی‌های SPOT (مانند رمزینکس و نوبیتکس) در واقع نسل تکامل‌یافته‌تر این سیستم به شمار می‌روند. صرافی اسپات برای رفع کندی و مشکلات امنیتی P2P سنتی طراحی شده است و در آن، دیگر نیازی به ثبت آگهی و ارتباط مستقیم بین خریدار و فروشنده نیست.

در صرافی اسپات که از نظر فنی به آن صرافی متمرکز (CEX) نیز گفته می‌شود، قیمت و حجم سفارشات خرید و فروش کاربران بر روی یک تابلوی معاملاتی (Order Book) نمایش داده می‌شود و یک سیستم تطبیق خودکار (Matching Engine)، سفارشات منطبق را به سرعت و به صورت آنی جفت کرده و معامله را انجام می‌دهد. این مکانیزم باعث می‌شود سرعت و امنیت معاملات به مراتب بالاتر رفته و به دلیل احراز هویت قوی و تعهد صرافی به اجرای معامله، ریسک‌ها به حداقل برسند. این مهم‌ترین تفاوت صرافی P2P با صرافی اسپات محسوب می‌شود.

جدول مقایسه صرافی P2P و SPT:

صرافی SPOT (متمرکز)	صرافی P2P سنتی (Ads-Base)	ویژگی
صرافی واسطه و ضامن اصلی معامله است	صرافی فقط تسهیل‌کننده است	واسطه
دفتر سفارش (Order Book) و سیستم تطبیق خودکار	آگهی‌گذاری و ارتباط مستقیم کاربران	نحوه معامله
بسیار بالا (آنی).	پایین (نیاز به تأیید دستی واریز)	سرعت
تأمین شده توسط سیستم تطبیق خودکار و احراز هویت جامع	تأمین شده توسط مکانیزم اسکرو (Escrow)	امنیت
بالا (وابسته به حجم معاملات صرافی)	محدودتر (وابسته به تعداد آگهی‌ها)	نقدینگی

امکانات صرافی P2P از نوع اسپات:

بعد از آشنایی با صرافی P2P و شناخت این موضوع که صرافی اسپات در واقع یک ترند تکامل‌یافته از P2P است، اگر به دنبال طراحی سایت صرافی آنلاین از نوع اسپات هستید در ادامه بخش‌های مختلف آن را به شما معرفی می‌کنیم تا به عنوان کارفرما شناخت کلی در مورد این سیستم را داشته باشید.

احراز هویت جامع

زمان ثبت‌نام و ورود کاربر به سایت، هویت فرد با اتصال به سامانه‌های آنلاین مانند سامانه‌های تأمین هویت تأیید می‌شود. علاوه بر تأیید هویت از طریق سامانه‌ها، اطلاعات تماسی مانند شماره موبایل و ایمیل هم از طریق OTP و سایر روش‌ها احراز می‌گردد. ویژگی احراز هویت از این جهت حائز اهمیت است که صرافی شما از ابتدا تحت ریسک‌های امنیتی و قانونی کمتری قرار می‌گیرد.

معاملات تضمین شده

در سایت صرافی P2P از نوع اسپات، افراد معاملات را به صورت کاملاً امن انجام می‌دهند. یعنی اگر فردی می‌خواهد یک دارایی را بفروشد، ابتدا باید آن دارایی را به سایت منتقل کند و سایت موجودی را بلاک می‌کند. اگر قیمت‌ها با هم Match شوند، موجودی بلاک شده به نفر مقابل داده می‌شود. کاربران با مشاهده قیمت و خرید، مطمئن هستند که همان لحظه دارایی به آن‌ها منتقل می‌شود و این امر تمایل به معامله در این سایت‌ها را افزایش می‌دهد.

ولت‌های اختصاصی کاربران

یکی از بخش‌های مهم در راه‌اندازی سایت‌های صرافی آنلاین از نوع SPOT، این است که باید ولت‌های اختصاصی برای هر کاربر، داشته باشد. یعنی شما برای کاربرانی که می‌خواهند واریز انجام بدهند، به تعداد ارزها ضرب در تعداد شبکه‌هایی که پشتیباتی می کنید، ولت‌های اختصاصی می سازید. مثلا کاربری که می‌خواهد ده بیت کوین وارد سایت کند، آدرس ولت خودش را می دهد . این رفتاری است که داخل سایت نوبیتکس یا بایننس مشاهده می کنید که بیشتر کاربران از صرافی به عنوان ولت هم استفاده می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد طراحی سایت صرافی مشابه نوبیتکس، می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

انواع سفارشات پیشرفته

یکی از موارد مهم در طراحی سایت ارز دیجیتال، پشتیبانی از انواع سفارشات است. سفارشات Limit به افراد اجازه می‌دهند که خرید و فروش را دقیقاً روی قیمت خاصی انجام دهند. در اینجا کاربر سفارش لیمیت می‌گذارد و سایت اگر سفارشی معادل یا بهتر پیدا کرد، معامله را انجام می‌دهد. سفارشات Market نیز پرطرفدار هستند؛ در این نوع سفارش، کاربر به سایت می‌گوید که در همین لحظه به مقداری مشخصی از یک ارز نیاز دارد و قیمت برای او اولویت دوم است، لذا سایت بهترین سفارشات موجود را جمع کرده تا به حجم مورد نظر برسد.

کسب درآمد کاربران از معاملات P2P (آربیتراژ و Merchant شدن)

نکات طراحی سایت صرافی همتا به همتا از نوع اسپات

• امنیت و سرعت ولت‌های ارز دیجیتال: پس از درک مفهوم صرافی P2P، امنیت ولت‌ها از اساسی‌ترین موارد است. این کیف پول‌ها محل نگهداری دارایی کاربران هستند و باید با ساختاری امن و چند لایه طراحی شوند. دسترسی به کیف پول ارز دیجیتال باید محدود به افراد خاص باشد و از دسترسی غیرمجاز برنامه‌نویسان و هکرها جلوگیری شود. در کنار امنیت، سرعت و سهولت در واریز و برداشت برای کاربران اهمیت ویژه‌ای دارد.

• مدیریت چالش عمق بازار: مسئله دیگر عمق بازار است. شما وقتی یک سایت اسپات راه اندازی میکنید، عمق بازار شما کم است. طبیعی است که ابتدای کار، افراد زیادی در سایت شما ثبت‌ نام نمی کنند. پس شما نیاز دارید به ابزارهای هوش مصنوعی و ربات استفاده کنید تا معاملات فیک یا واقعی برای شما در سایت ایجاد کنند. این باعث می‌شود که کاربران شما وقتی به سایت مراجعه می‌کنند سفارشات زیادی را ببینند و نکته مهمتر اینکه اقدامات مربوط به سفارشات توسط کاربران، باید برای شما سودآور باشد و باعث ضرر نشود.
  خیلی از سایت ها برای راحتی کار خود سایت خود را به سایت‌های بزرگی مانند بایننس یا کوکوین متصل می‌کنند که به نظر ما کار اشتباهی است. چون ممکن است فرد با یکی از سفارشات کوکوین سفارش خود را انجام بدهد. طبیعتا شما برای این که ضرر نکنید، می گویید که میخواهم با کوکوین سفارش دریافت کنم و برای کابرم تامین کنم. در حین انجام این کار، امکان دارد که آن سفارش انجام شده باشد. وقتی تعداد زیادی از این سفارش‌ها صورت بگیرد، باعث شکست سایت می شود. برای همین نیاز به یک سری معماری هایی برای تشخیص این سفارش‌ها و نحوه انجام آن است.

• ارائه خدمات به کاربران غیرحرفه‌ای: بیشتر کاربرانی که وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند، تجربه کافی در معاملات ندارند و ممکن است دچار ضرر شوند. در این راستا، ارائه ویژگی‌های نوینی مانند اینوستینگ (Investing) یا استیکینگ (Staking) می‌تواند بسیار مفید باشد. به عنوان مثال، کاربر می‌تواند سرمایه خود را در اختیار صرافی قرار دهد و در ازای آن، سود ثابت یا متغیری دریافت کند.
  در این مدل، صرافی یا تیم ترید حرفه‌ای به جای کاربران ناآشنا به معامله می‌پردازند. این ویژگی که هنوز در بسیاری از صرافی‌های ایرانی به طور کامل پیاده‌سازی نشده، می‌تواند یک ابزار قدرتمند برای جذب کاربران و ایجاد درآمد برای صرافی باشد.

درآمد زایی در سایت صرافی اسپات

در ابتدای این مقاله گفتیم که صرافی P2P چیست و به این اشاره کردیم که صرافی اسپات یک ترند P2P است. حال این سوال مطرح می‌شود که مدل درآمدزایی در صرافی‌های اسپات چگونه است؟ در ادامه به چهار روش اصلی درآمدزایی در سایت صرافی SPOT میپردازیم.

۱- درآمد از کارمزدها:

اولین و ساده‌ترین درآمد سایت صرافی اسپات از محل کارمزدها است. یعنی هر ترید که در سایت انجام می‌شود درصدی از آن مبلغ به عنوان درآمد صاحب صرافی به آن منتقل می شود.

۲- درآمد از ربات‌های سایت:

دومین مرجع درآمدزایی صرافی های SPOT، درآمدزایی از طریق ربات‌های سایت است. ربات‌هایی که معاملات را در سایت ایجاد می‌کنند، در صورتی که با یک استراژی درست ایجاد شوند، می توانند چندین برابر کارمزد برای سایت سودآور شوند.

۳- درآمد از هزینه واریز و دریافت پول از کاربران:

یعنی زمانی که کاربر پولی واریز یا برداشت میکند صرافی یک درصد کارمزد می‌گیرید که معمولاً از کارمزد شبکه یک درصد بیشتر است.

۴- درآمد از سیستم‌های تریدینگ یا اینوستینگ:

مورد بعدی، درآمد از سیستم‌های تریدینگ یا اینوستینگ است. سیستم‌هایی هستند که سرمایه افراد را میگیرند و به آنها سود می‌دهند.

معرفی صرافی‌های P2P برتر بین‌المللی

تفاوت صرافی P2P و OTC

با درک مفهوم صرافی P2P به عنوان بستری برای معاملات مستقیم کاربران با یکدیگر از طریق آگهی‌گذاری (P2P سنتی) یا اوردر بوک (P2P از نوع اسپات/CEX)، لازم است تفاوت صرافی P2P با صرافی‌های OTC (خارج از بورس) نیز روشن شود. در حالی که در صرافی P2P، خریداران و فروشندگان به طور مستقیم با یکدیگر تعامل می‌کنند و صرافی تنها نقش واسط و تسهیل‌کننده را دارد، در صرافی‌های OTC (Over-The-Counter)، کاربران مستقیماً با خودِ پلتفرم یا سایت معامله می‌کنند.

در این مدل، سایت نقش طرف مقابل معامله را ایفا می‌کند و فرآیند خرید و فروش معمولاً سریع‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود، اما ممکن است کارمزد یا اسپرد بیشتری نیز در پی داشته باشد. معاملات OTC معمولاً بدون دفترچه سفارشات (Order Book) و با قیمت تعیین شده توسط صرافی انجام می‌شود. در نظر گرفتن این تفاوت‌ها در طراحی سایت صرافی OTC از اهمیت بالایی برخوردار است.

سخن آخر

با توجه به رشد روزافزون بازار ارزهای دیجیتال، طراحی سایت صرافی ارز دیجیتال می‌تواند فرصتی سودآور باشد. در این مقاله تلاش کردیم ضمن معرفی کامل، به شما توضیح دادیم صرافی P2P چیست و چه تفاوت‌هایی با صرافی‌های اسپات دارد. همچنین به امکانات و نکات مهم در طراحی صرافی‌های اسپات و مدل‌های کسب درآمد اشاره کردیم. انتخاب نوع صرافی و استراتژی مناسب برای طراحی آن، گامی اساسی در جهت موفقیت در این حوزه پویا محسوب می‌شود و مجموعه ما آماده ارائه خدمات جامع طراحی و توسعه انواع صرافی‌های ارز دیجیتال، از جمله P2P، اسپات و OTC، می‌باشد.